A 527-2 Yājñavalkyasmṛti and Ṛjumitākṣarā
Manuscript culture infobox
Filmed in: A 527/2
Title: Yājñavalkyasmṛti
Dimensions: 30.5 x 12.8 cm x 346 folios
Material: paper?
Condition:
Scripts: Devanagari
Languages: Sanskrit
Subjects: Dharma(śāstra), incl. didactic portions of the epics, Purāṇas, etc.
Date: SAM 1825
Acc No.: NAK 5/5003
Remarks:
Reel No. A 527/2
Inventory No. 82469
Title Yājñavalkyasmṛti and Ṛjumitākṣarā
Remarks
Author Yājñavalkya and Vijñāneśvarabhaṭṭāraka
Subject Dharmaśāstra
Language Sanskrit
Manuscript Details
Script Devanagari
Material paper
State incomplete
Size 3.05 x 12.8 cm
Binding Hole(s)
Folios 346
Lines per Folio 11
Foliation figures on the verso, in the left hand margin under the abbreviation mi.prā. and in the right hand margin without abbreviation
Scribe
Date of Copying SAM 1825
Place of Copying
King
Donor
Owner/Deliverer
Place of Deposit NAK
Accession No. 5/5003
Manuscript Features
On the front cover-leaf is written:
dharmaḥ parvagatas ttapaḥ pracalitaṃ patyaṃ ca dlare(!) gataḥ
pṛthivīmaṃḍaphalānṛpāvakuṭīlā mehdhāstraprārirtkilā(!) ||
lokas trīpuratās triyo [ʼ]pi calapalālauḥ liṃgatābrāhmaṇāḥ
sādhuḥ strīdatidurtttano vilasate prāyaḥ praviṣṭe kelau || 1 ||
The missing folios are : 1–2, 14, 16, 33, 34
two exposures of 8v–9r, 33v–34r, 21v–22r, 33v–34r, 51v–52r, 59v–60r
three exposures of 109
Excerpts
«Beginning of the root text »
yogīśvaraṃ yāgajalkyaṃ saṃpūjya munayo bruvan |
varṇāśrama(!)tarāṇāṃ no brūhi dharmān aśeṣataḥ ||
mithilāsthaḥ sa yogīndraḥ kṣaṇaṃ dhyātvā ʼbrabīn munīn ||
yasmin deśe mṛgaḥ kṛṣṇaḥ tasmin dharmān nibodhata | (fol. *3v3–4, *4r4–5)
«Beginning of the commentary »
oṁ namaḥ sarasvatyai ||
dharmādharmau tadvipākās trayo [ʼ]pi
kleśāḥ paṃcaprāṇinām āpatante ||
yasmin etair no parāmṛṣṭa īśo
yas taṃ vande viṣṇum oṁkāravācyaṃ || 1 ||
yājñavalkyamunibhāṣitaṃ muhur
viśvarūavikaṭoktivistṛtam ||
dharmaśāstram ṛjubhir mitākṣarair
bālabodhaviṣaye vivicyate || 2 ||
yājñavalkyaśiṣyaḥ kaścit praśnottararūpaṃ yajñavalkyapraṇītaṃ dharmaśāstraṃ saṃkṣipya
kathayāmāsa⟨ḥ⟩ || (fol. *3v1–3)
«End of the root text »
brāhmaṇaḥ pātratāṃ yāti kṣatriyo vijayī bhavet |
vaiśyaś ca dhānyadhanavān asya śāstrasya dhāraṇāt |
ya idaṃ śrāvayed vidvān dvijān parvasu parvasu |
aśvamedhaphalaṃ tasya tadbhavān anumanyatāṃ || 329 ||
yas tv idaṃ dharmaśāstraṃ pratiparyadvijān śrāvayet |
tasyāśvamedhaphalaṃ bhaved iti śrāvaṇaviśudhyarthavāṅ(!) |
tad etatm asmat prārthitam arthaṃ sarve atra bhavān bhavān anumanyatāṃ
varadānam āha |
śrutvaitad yājñāvalkyo ʼpi prītātmā munibhāṣitaṃ |
evam astv iti hovācana namaskṛtya svayaṃbhuve | 330 |
etad dṛṣṭibhir bhāṣitaṃ śrutvā yogīśvaro ʼpi
khanirmitadharmaśāstradhāraṇādiphalaprārthanonmīlitamuhapṃkajaḥ svayaṃbhuvaṃ brahmaṇe
namaskṛtya bhavatprārthitaṃ sakalam icha(!) bhavatv ity evaṃ kila bhagavān babhāṣe | ❁ | (fol. 266r8–366v3)
«End of the commentary»
atrādyāye prakaraṇānukramaṇikā kathyate | | atrādyaṃ sūtakaprakaraṇaṃ | 1 |
āpadddharbhaprakaraṇa | 2 vānaprasthaprakaraṇaṃ | 3 yatidharmaprakaraṇaṃ 4 | tatra
prāyaścittaprakaram | grahaṇavidhiḥ | tatrādau karmavipākaḥ | mahāpātakādinimittaparigaṇanaṃ 6 |
mahāpātakaprāyaścittāṇi 7 | atideśikasahitāni tatsamāni upapātakaprāyaścittāṇi 9 |
prakīrṇakaprāyaścittaprakaraṇaṃ | 10 | patitatprāgavidhiḥ 11 |
vratasvarūparahasyaprśyaścittādhikāraḥ 12 iti kuṇḍādilakṣaṇaṃ 14 |
iti prakaraṇāni uttamopayadasyeyaṃ śiṣyasya kṛtir ātmanaḥ |
dharmaśāstrasya kṛtsnasya vijñāneśvarayoginaḥ |
iti yājñavalkamuniśāstragatā vivṛttir na kasya vihitā viduṣaḥ |
pramitākṣarāpi vipulārthavatī pariṣiṃcanigrahaṇāyor amṛtaṃ | 3 |
gaṃbhīrābhiḥ prasannābhir vāgbhir nāmnāmitākṣarā |
analpārthābhir alpābhiḥ kiyadbhir vihitā mayā || 3 |
vijñānanātharacitā prasannā yā mitākṣarā |
seyaṃ dvādaśasāhasrīsaṃkhyātā graṃthasaṃkhyayā | 4 |
nāsīd asti bhaviṣyati kṣititale kalyāṇakalpaṃ puraṃ |
ni dṛṣṭaḥ śruta eva vākṣitipatiḥ śrīvikramā ʼrkopamaḥ |
vijñāneśvarapaṃḍito na bhavajate kiṃcānyad anyopamaś
cākalpaṃ sthitam astu kalpalatikākalpaṃ tad etad trayaṃ | 5 |
sṛṣṭā vācāṃ madhuravapuṣāṃ vidvadāścaryasīmnāṃ
dātārthānām atiśayajuṣāṃ cārthina arthītānāṃ |
dhyānaṃ mūrtter mūravijayino jīvatād ārkacaṃḍrāṃ
jetārīṇāṃ tanusahabhuvāṃ tatvavijñānanāthaḥ | 6 |
āsetoḥ kīrtirāśe raghukulatilasyāṣṭhiśailādhirājā |
dā ca pratyak payodheś caṭulatimokulottuṅgataṃgattaraṃgāt |
ā ca prācaḥ samudrānnatanṛpatiśiroratnabhbhāsurāṅghriḥ
pāyād ācandratāraṃ jagad idam akhilaṃ vikramādityadevaḥ || ||
maṃgalaṃ lekhākānāṃ ca pāṭhakānāṃ ca maṃgalaṃ | || (fol. 266v5–267r7)
«Colophon of the root text»
iti śrībhāradvājapadmanābhabhaṭṭopādhyāyātmajasya
śrīmatparamahaṃsaparivrājakaśrīviñāneśvarabhaṭṭakasya kṛtā(!) ṛjumitākṣarāyāṃ
yājñavalkyadharmaśāstravivṛttau tṛtīyaḥ prāyaścittaprapaṃcādhyāyaḥ samāptāḥ | ❁ || || (266v3–5)
«Colophon of the commentary»
saṃvat 2825 phālgunakṛṣṇaṣaṣṭīravivāre liṣikṛtaṃ
brāhmaṇabālūprakaraṇājñātībhūṇakṛṣṇalalāṭamadhye | śubhaṃ bhavatu || || kalyāṇam astu || || śrīr
astu || || śrīkṛṣṇo vijayati || || śrī[ḥ] || (267v7–8)
Microfilm Details
Reel No. A 527/2
Date of Filming 01-04-1973
Exposures 362
Used Copy Kathmandu
Type of Film positive
Remarks
Catalogued by AP
Date 13-10-2011
Bibliography