A 570-3 Vaiyākaraṇabhūṣaṇa
Manuscript culture infobox
Filmed in: A 570/3
Title: Vaiyākaraṇabhūṣaṇa
Dimensions: 26 x 10 cm x 172 folios
Material: paper?
Condition:
Scripts: Devanagari; none
Languages: Sanskrit
Subjects: Vyākaraṇa
Date: ŚS 1599
Acc No.: NAK 5/3560
Remarks: b Kauṇḍabhaṭṭa, A 570/3-8=s; folios?
Reel No. A 570/3
Inventory No. 84546
Title Vaiyākaraṇabhūṣaṇa
Remarks
Author Kauṇḍa Bhaṭṭa
Subject Vyākaraṇa
Language Sanskrit
Text Features commentary on Bhaṭṭoji Dīkṣita's Vaiyākaraṇamatonmajjana, treatise on the philosophy of grammar, i.e. semantics
Manuscript Details
Script Devanagari
Material paper
State complete
Size 26.0 x 10.0 cm
Binding Hole
Folios 172
Lines per Folio 8–18
Foliation figures in the top of the left-hand margin and in the bottom of the right-hand margin of the verso
Scribe
Date of Copying ŚS 1599
Place of Deposit NAK
Accession No. 5/3560
Manuscript Features
There are occasional corrections and annotations, both by the scribe himself and a second hand. Above the foliation in the left-hand margin, the abbreviation vai° bhū° appears on each verso. Above the foliation in the right-hand margin, the word rāma appears. As regards foliation, the scribe has skipped numbers “58” and “95”, the text running, however, continuously. From fol. 152 onwards, there is a second foliation, which has been deleted. The writing on fol. 15r has been rubbed off.
On the back of folio 1, which originally belonged to some other MS, the following words are inscribed in Nāgarī characters: śrīkṛṣṇajośī vaiyyākaraṇabhūṣaṇaprāraṃbhaḥ || patre 174. Thus, this MS once might have been the property of this said śrīkṛṣṇajośī (cf. also the colophon).
Excerpts
Beginning
|| || śrīgaṇeśāya namaḥ || ||
- śrīlakṣmīramaṇaṃ naumi gaurīramaṇarūpiṇaṃ ||
- sphoṭarūpaṃ yataḥ sarvaṃ jagad etad vivartate || 1 ||
- aśeṣaphaladātāraṃ bhavābdhitaraṇe tarim ||
- śeṣāśeṣārthalābhārthaṃ prārthaye śeṣabhūṣaṇam || 2 ||
- vāgdevī yasya jihvāgre narīnarti sa[dā] mudā ||
- bhaṭṭojidīkṣitam ahaṃ pitṛvyaṃ naumi siddhaye || 3 ||
- pāṇinyādimunīn praṇamya pitaraṃ raṃgojibhaṭṭābhidhaṃ
- dvaitadhvāṃtanivāraṇādiphalikāṃ puṃbhāvavā(gde)vatāṃ
- ḍhuṃḍhiṃ gautamajaiminīyavacanavyākhyātṛbhir dūṣitān
- siddhāntān upapattibhiḥ prakaṭaye teṣāṃ vaco dūṣaye || 4 ||
- natvā gaṇeśapādābjaṃ gu⁅rū⁆n atha sarasvatīṃ |
- śrīkoṃḍabhaṭṭaḥ kurve haṃ vaiyākaraṇabhūṣaṇaṃ || 5 ||
prāripsitapratibaṃdhakavyūhopaśamanāya ⁅vi⁆racitaṃ śrīpatañjalismaraṇarūpaṃ maṃgalaṃ śiṣyaśikṣārthaṃ nibadhnan cikīrṣitaṃ pratijānīte
- phaṇibhāṣi⁅ta⁆bhāṣyābdheḥ śabdakaustubha uddhṛtaḥ |
- tatra nirṇīta evārthaḥ saṃkṣepeṇeha kathyate |
- (fol. 1v1–8)
End
- itthaṃ niṣkṛṣyamāṇaṃ yac chabdatatvaṃ niraṃjanaṃ |
- brahmaivety akṣaraṃ prāhus tasmai pūrṇātmane namaḥ || ||
nāmarūpe vyākaravāṇīti śrutiprasiddhā dvayī sṛṣṭiḥ | tatra rūpasyeva nāmno pi tad eva tatvam | janmamaraṇādikaṃ tadvat prapaṃcaś ca tatrāvidyākalpita iti vedāṃtatatvam asmākam apīṣṭam eva | uktaṃ hi vākyapadīye |
- ajanmani tathā nitye paurvāpaye (!) vivarjite |
- tatve janmādirūpatvaṃ viruddham upalabhyate
iti | tasmād avidyādaśāyām uktarītyā jātir eva sphoṭaḥ | niṣkarṣe tu brahmaiva sphoṭa iti bhāvaḥ || || paraṃ tv avidyādaśāyam (!) api varṇānāṃ vācakatvam abhyupetya sphoṭakhaṃḍanam ayuktam iti tu dhyeyaṃ || || brahmaivety anenātrāyaṃ puruṣaḥ svayaṃjyotiḥ | tam eva bhāṃtam anubhāti sarvaṃ tasya bhā (!) sarvam idaṃ vibhātīti śrutisiddhaṃ svaparaprakāśatvaṃ sūcayan sphuṭaty artho smād iti sphoṭa iti yaugikaṃ sphoṭaśabdābhidheyatvaṃ sūcaya (!) 〈śrutisiddhaṃ〉 〈〈 svaparaprakāśa⁅tvaṃ⁆ ++⁅ya⁆n sphuṭaty artho smād iti sphoṭa (!)〉〉 | 74 ||
- vidyādhīśavaḍerusaṃjñakayatiṃ śrīmādhvabhaṭṭārakaṃ
- jitvā keladiveṃkaṭayyasavidhe py āṃdolikāṃ prāptavān || ||
- yaś cakre munivaryasūtravivṛtiṃ siddhāṃtabhaṃgaṃ tathā
- mādhvānāṃ tam ahaṃ gurūpamaguruṃ raṃgojibhaṭṭaṃ bhaje ||
- pāṇinīyavacasāṃ khalu mūlaṃ caṃdraśekharabhavāninirūḍhaṃ |
- tena bhūṣaṇam idaṃ hi tavaiva prītaye bhavatu sāṃbaśivasya 2
- (fol. 173r5–v7)
Colophon
iti śrīmatpadavākyapramāṇapārāvārapārīṇadhurī(fol. 174r1)ṇaraṃgojibhaṭṭātmaja-koṃḍabhaṭṭakṛte vaiyākaraṇabhūṣaṇe caramaḥ sphoṭavādaḥ samāptaḥ śubham astu śrīrāmakṛṣṇa
śake 1599 samaye jyaiṣṭhaśudi 5 saume lekhitam idaṃ vaiyākaraṇabhūṣaṇapustakam || || śrīḥ || pustakam adaḥ śrīkṛṣṇajośīrāma<ref> The second line of this folio giving the date seems to have been written by a second hand.</ref>
- (fol. 174r1–2)
Microfilm Details
Reel No. A 570/3
Date of Filming 18-05-1973
Exposures 177
Used Copy Berlin
Type of Film negative
Remarks fols. 72v–73r have been microfilmed twice
Catalogued by OH
Date 14-06-2007
<references/>