A 570-3 Vaiyākaraṇabhūṣaṇa

From ngmcp
Jump to: navigation, search

Template:NR

Manuscript culture infobox

Filmed in: A 570/3
Title: Vaiyākaraṇabhūṣaṇa
Dimensions: 26 x 10 cm x 172 folios
Material: paper?
Condition:
Scripts: Devanagari; none
Languages: Sanskrit
Subjects: Vyākaraṇa
Date: ŚS 1599
Acc No.: NAK 5/3560
Remarks: b Kauṇḍabhaṭṭa, A 570/3-8=s; folios?


Reel No. A 570/3

Inventory No. 84546

Title Vaiyākaraṇabhūṣaṇa

Remarks

Author Kauṇḍa Bhaṭṭa

Subject Vyākaraṇa

Language Sanskrit

Text Features commentary on Bhaṭṭoji Dīkṣita's Vaiyākaraṇamatonmajjana, treatise on the philosophy of grammar, i.e. semantics

Manuscript Details

Script Devanagari

Material paper

State complete

Size 26.0 x 10.0 cm

Binding Hole

Folios 172

Lines per Folio 8–18

Foliation figures in the top of the left-hand margin and in the bottom of the right-hand margin of the verso

Scribe

Date of Copying ŚS 1599

Place of Deposit NAK

Accession No. 5/3560

Manuscript Features

There are occasional corrections and annotations, both by the scribe himself and a second hand. Above the foliation in the left-hand margin, the abbreviation vai° bhū° appears on each verso. Above the foliation in the right-hand margin, the word rāma appears. As regards foliation, the scribe has skipped numbers “58” and “95”, the text running, however, continuously. From fol. 152 onwards, there is a second foliation, which has been deleted. The writing on fol. 15r has been rubbed off.

On the back of folio 1, which originally belonged to some other MS, the following words are inscribed in Nāgarī characters: śrīkṛṣṇajośī vaiyyākaraṇabhūṣaṇaprāraṃbhaḥ || patre 174. Thus, this MS once might have been the property of this said śrīkṛṣṇajośī (cf. also the colophon).

Excerpts

Beginning

||    || śrīgaṇeśāya namaḥ ||    ||

śrīlakṣmīramaṇaṃ naumi gaurīramaṇarūpiṇaṃ ||
sphoṭarūpaṃ yataḥ sarvaṃ jagad etad vivartate || 1 ||
aśeṣaphaladātāraṃ bhavābdhitaraṇe tarim ||
śeṣāśeṣārthalābhārthaṃ prārthaye śeṣabhūṣaṇam || 2 ||
vāgdevī yasya jihvāgre narīnarti sa[dā] mudā ||
bhaṭṭojidīkṣitam ahaṃ pitṛvyaṃ naumi siddhaye || 3 ||
pāṇinyādimunīn praṇamya pitaraṃ raṃgojibhaṭṭābhidhaṃ
dvaitadhvāṃtanivāraṇādiphalikāṃ puṃbhāvavā(gde)vatāṃ
ḍhuṃḍhiṃ gautamajaiminīyavacanavyākhyātṛbhir dūṣitān
siddhāntān upapattibhiḥ prakaṭaye teṣāṃ vaco dūṣaye || 4 ||
natvā gaṇeśapādābjaṃ gu⁅rū⁆n atha sarasvatīṃ |
śrīkoṃḍabhaṭṭaḥ kurve haṃ vaiyākaraṇabhūṣaṇaṃ || 5 ||

prāripsitapratibaṃdhakavyūhopaśamanāya ⁅vi⁆racitaṃ śrīpatañjalismaraṇarūpaṃ maṃgalaṃ śiṣyaśikṣārthaṃ nibadhnan cikīrṣitaṃ pratijānīte

phaṇibhāṣi⁅ta⁆bhāṣyābdheḥ śabdakaustubha uddhṛtaḥ |
tatra nirṇīta evārthaḥ saṃkṣepeṇeha kathyate |
(fol. 1v1–8)

End

itthaṃ niṣkṛṣyamāṇaṃ yac chabdatatvaṃ niraṃjanaṃ |
brahmaivety akṣaraṃ prāhus tasmai pūrṇātmane namaḥ ||    ||

nāmarūpe vyākaravāṇīti śrutiprasiddhā dvayī sṛṣṭiḥ | tatra rūpasyeva nāmno pi tad eva tatvam | janmamaraṇādikaṃ tadvat prapaṃcaś ca tatrāvidyākalpita iti vedāṃtatatvam asmākam apīṣṭam eva | uktaṃ hi vākyapadīye |

ajanmani tathā nitye paurvāpaye (!) vivarjite |
tatve janmādirūpatvaṃ viruddham upalabhyate

iti | tasmād avidyādaśāyām uktarītyā jātir eva sphoṭaḥ | niṣkarṣe tu brahmaiva sphoṭa iti bhāvaḥ ||    || paraṃ tv avidyādaśāyam (!) api varṇānāṃ vācakatvam abhyupetya sphoṭakhaṃḍanam ayuktam iti tu dhyeyaṃ ||    || brahmaivety anenātrāyaṃ puruṣaḥ svayaṃjyotiḥ | tam eva bhāṃtam anubhāti sarvaṃ tasya bhā (!) sarvam idaṃ vibhātīti śrutisiddhaṃ svaparaprakāśatvaṃ sūcayan sphuṭaty artho smād iti sphoṭa iti yaugikaṃ sphoṭaśabdābhidheyatvaṃ sūcaya (!) 〈śrutisiddhaṃ〉 〈〈 svaparaprakāśa⁅tvaṃ⁆ ++⁅ya⁆n sphuṭaty artho smād iti sphoṭa (!)〉〉 | 74 ||

vidyādhīśavaḍerusaṃjñakayatiṃ śrīmādhvabhaṭṭārakaṃ
jitvā keladiveṃkaṭayyasavidhe py āṃdolikāṃ prāptavān ||    ||
yaś cakre munivaryasūtravivṛtiṃ siddhāṃtabhaṃgaṃ tathā
mādhvānāṃ tam ahaṃ gurūpamaguruṃ raṃgojibhaṭṭaṃ bhaje ||
pāṇinīyavacasāṃ khalu mūlaṃ caṃdraśekharabhavāninirūḍhaṃ |
tena bhūṣaṇam idaṃ hi tavaiva prītaye bhavatu sāṃbaśivasya 2
(fol. 173r5–v7)

Colophon

iti śrīmatpadavākyapramāṇapārāvārapārīṇadhurī(fol. 174r1)ṇaraṃgojibhaṭṭātmaja-koṃḍabhaṭṭakṛte vaiyākaraṇabhūṣaṇe caramaḥ sphoṭavādaḥ samāptaḥ śubham astu śrīrāmakṛṣṇa
śake 1599 samaye jyaiṣṭhaśudi 5 saume lekhitam idaṃ vaiyākaraṇabhūṣaṇapustakam ||    || śrīḥ || pustakam adaḥ śrīkṛṣṇajośīrāma<ref> The second line of this folio giving the date seems to have been written by a second hand.</ref>

(fol. 174r1–2)

Microfilm Details

Reel No. A 570/3

Date of Filming 18-05-1973

Exposures 177

Used Copy Berlin

Type of Film negative

Remarks fols. 72v–73r have been microfilmed twice

Catalogued by OH

Date 14-06-2007


<references/>