A 572-3 Mahābhāṣya
Template:JustImported Template:NR
Manuscript culture infobox
Filmed in: A 572/3
Title: Mahābhāṣya
Dimensions: 59 x 28 cm x 613 folios
Material: paper?
Condition:
Scripts: Devanagari
Languages: Sanskrit
Subjects: Vyākaraṇa
Date:
Acc No.: NAK 1/786
Remarks: w Pradīoddyota b Nāgojībhaṭṭa; A 1268/6-1
Reel No. A 572-3
Inventory No.: 31592
Reel No.: A 0572/03– A 0573/01
Title Mahābhāṣya, Mahābhāṣyapradīpa and Mahābhāṣyapradīpodyota
Author Patañjali, Kaiyaṭa and Nāgeśa Bhaṭṭa
Subject Vyākaraṇa
Language Sanskrit
Reference BSP 6, p. 55, no. 191 (1.786)
Manuscript Details
Script Devanagari
MaterialNepali paper
State incomplete
Size 59.0 x 28.0 cm
Folios 613
Lines per Folio 12–22
Foliation figures on the verso, in the upper left-hand margin under the abbreviation kai. ca./kai. pra./ bhā. ca. and in the lower right-hand margin under the word rāmaḥ
In some folios folio numbers are written only on the right-hand margin.
King
Place of Deposit NAK
Accession No. 1/786
Manuscript Features
The MS contains the text from the beginning of the work to the end of the fourth adhyāya.
The text begins in the exposure number 429 of reel number A 0572/3 and ends in the exposure number 143 of the same reel number.
Folios are misplaced and microfilmed on the same order.
Many exposures are retake of the same folios.
Folio numbers restart in the beginning of the new adhyāya and somewhere in the beginning of the new pāda.
Excerpts
«Beginning of the bhṣya:»
atha śabdānuśāsanam || athetyayaṃ śabdo dhikārārthaḥ prayujyate | śabdānuśāsanaṃ nāma śāstram adhikṛtaṃ veditavyaṃ keṣāṃ śabdānām || laukikānāṃ vaidikānāṃ ca tatra laukikās tāvad gaur aśva(!) puruṣo hastī(!) śakunir mṛgo brāhmaṇa iti | vaidikāḥ khalv api śannodevīrabhiṣṭaye iṣetvorjetvā agnimīle purohitaṃ agna āyāhi vītaye iti | (fol. 1v11, 2r11, 2v8–9, exp. 129)
«Beginning of the pradīpa:»
śrīgaṇeśāya namaḥ ||
pāṇinipataṃjalikātyāyanebhyo namaḥ || gurave namaḥ || ||
sarvākāraṃ nirākāraṃ viśvādhyakṣam atīndriyaṃ |
sadasdrūpatātītam adṛśyaṃ māyayā vṛtaiḥ || 1 ||
jñānalocanasaṃlakṣyaṃ nārāyaṇam ajaṃ vibhuṃ |
praṇamya paramātmānaṃ sarvavidyāvidhāyinam || 2 ||
puruṣāḥ pratipadyante devatvaṃ yadanugrahāt |
sarasvatīṃ ca tāṃ natvā sarvavidyādhidevatām || 3 || (fol. 1v1–2, exp. 129)
«Beginning of the pradīpodyota:»
śrīgaṇeśāya namaḥ ||
śrīsarvvātmasadgurubhyo namaḥ ||
natvā sāmbaśivaṃ devīṃ vāgadhiṣṭhānikāṃ gurūn |
pāṇinyādimunīn vandyān pitarau ca satīśivau || 1 ||
nāgeśabhaṭṭo nāgeśabhāṣitārthavicakṣaṇaḥ ||
haridīkṣitapādābjasevanāvāptasatpatiḥ || 2 ||
yācakānāṃ kalpataror arikakṣahutāśanāt |
śṛṃgaverapurādhīśarāmato labdhajīvakaḥ || 3 ||
nāvistīrṇaṃ na vistīrṇaṃ madhyānām api bodhakṛt |
bhāṣyapradīpavyākhyānaṃ kurvvehaṃ tu yathāprati || 4 || (fol. 1v12–14, exp. 129)
«End of the bhāṣya:»
chandasi bahubhir vasavyair upasaṃkhyānāṃ(!) |
chandasi bahubhiḥ vasavyaiḥ upasaṃkhyānaṃ karttavyaṃ | hastau pṛṇasva bahubhir vasavyaiḥ
agnirīśe vasavyayasya
tatvarlupa(!)saṃkhyānaṃ kartavyaṃ | na kartavyaṃ |
svārthavijñānāt siddhaṃ
svārthavijñānāt siddham etat vasasa(!) eva vasavyāḥ pāṃtu | (fol. 129v8–10, exp. 143)
«End of the pradīpa:»
vaso akṣarasamūha iti | akṣa[ra]samūhavācinaḥ chandaḥ śabdād yatpratyayaḥ oṃ śrāvayeti | akṣarāṇi gaṇyaṃte | svārthavi[jñā]nād iti | vasor iti yogavibhāgaḥ karttavyaḥ tena svārthe bhaviṣyatīty arthaḥ (fol. 129v2–3, exp. 143)
«End of the pradīpodyota:»
akṣarasamūhavācina iti | akṣarasamūhe varttamānāt prātipadikād iti vārttikārthaḥ pratyayas tu svārtha iti bhāvaḥ bhāṣye prajāpatiḥ prajāpatidṛṣṭa ity arthaḥ pṛṇasveti pṛṇāti pūraṇakarmā svārthe yato vidhānābhā[vā]d āha yogavibhāga iti vastutaḥ svārthikaprakaraṇe eṣām upasaṃkhyānaṃ karttavyaṃ yataḥ pratyaya upasaṃkhyeyo veti bhāṣyārtha iti paṃcame vakṣyate (fol. 129v12–14, exp. 143)
«Sub-colophon of the bhāṣya:»
iti śrīmahābhāṣye caturthyasyādyāyasya caturthapāde prathamāhnikam samāptam || || iti caturthodhyāyaḥ || || (fol. 129v10, exp. 143)
«Sub-colophon of the pradīpa:»
ity upādhyāyajayyaṭaputrakayyaṭakṛte bhāṣyapradīpe caturthasyādhyāyasya caturthe pāde⟨ḥ⟩ prathamāhnikaṃ samāptam || || śubham || || (fol. 129v4, exp. 143)
«Sub-colophon of the pradīpodyota:»
iti śrīśivabhaṭṭasutasatīdevīgarbhajanāgojībhaṭṭena kṛte bhāṣyapradīpodyote caturthyasyādhyāyasya caturthapāde prathamam āhnikaṃ samāptam || || bhāṣyakaiyaṭavivaraṇam iti caturthodhyāyasya || śubham || (fol. 129v14–15, exp. 143)
Microfilm Details
Reel No.:A 0572/03–0573/1
Date of Filming 21-05-1973
Exposures 503 + 162 = 665
Used Copy Kathmandu
Type of Film positive
Catalogued by RT
Date 18-01-2010
Bibliography