B 316-4 Naiṣadhacarita
Template:JustImported Template:NR
Manuscript culture infobox
Filmed in: B 316/4
Title: Naiṣadhacarita
Dimensions: 32 x 12.2 cm x 99 folios
Material: paper?
Condition:
Scripts: Devanagari
Languages: Sanskrit
Subjects: Kāvya
Date:
Acc No.: NAK 5/1890
Remarks:
Reel No. B 316-4 Inventory No. 45251
Title Naiṣadhacarita
Author Śrīharṣa
Subject Kāvya
Language Sanskrit
Manuscript Details
Script Devanagari
Material paper
State complete
Size 32.0 x 12.2 cm
Folios 36
Lines per Folio 9
Foliation figures in both margins on the verso, in the left hand margin under the abbeviation nai. ṭī. and in the right hand margin under the word rāmaḥ
Scribe
Date of Copying
Place of Copying
King
Donor
Owner/Deliverer
Place of Deposit NAK
Accession No. 5/1890
Manuscript Features
On the cover-leaf(1r) is written: naiṣadha.prathama.ṭīkā graṃtha 1650 kāgatatāi ṭhulo
Excerpts
«Beginning of the root text»
nipīya yasya kṣitirakṣiṇaḥ kathās tathādriyaṃte na vudhāḥ sudhām api ||
nalaḥ sitacchatritakīrttimaṃḍalaḥ sarāsir āsīn mahasāṃ mahojvalaḥ || 1 ||
rasaiḥ kathā yasya sudhāvadhīriṇī nalaḥ sa bhūjānir abhūd guṇādbhutaḥ ||
kathaṃ na sā madgiram āvilām api svasevinīm eva pavitram iṣyati || 3 ||(fol. 3r5–3v6)
«Beginning of the commentary»
śrīgaṇeśāya namaḥ || ||
vaidehī yasya vāme jayati jayajanir dakṣiṇe lakṣmaṇo [ʼ]
śrīmān agre hanūmān atulavalacayo hastavinyastatattvaḥ ||
kodaṇḍaṃ kāṇḍam ekaṃ dadhadahitakuladhvaṃsakārī damantād
avyād avyād avyājabhavyākṛtisalilanidhir jānakī jānir asmān || 1 ||
daśakaṃdharakarisiṃhaḥ sītācetaḥ sarojarolamvaḥ ||
raghukulakairavacaṃdraḥ pāyād āyāsato rāmaḥ || 2 ||
bhadrāya bhūyād bhavatāṃ śrīrāmo bhaktibhāvitaḥ ||
smṛter ujjṛmbhate yasya padavī suradurllabhā || 3 ||
natvā śrīnarasiṃhapaṇḍitapituḥ pādāravindadvayaṃ
mātuś cāpi mahālase(!)tyabhidhayā vikhyātakīrteḥ kṣitau ||
śrīrāmeśvarasītayoḥ sumanaso gurvor agarvo yathā
buddhi śrīniṣādhendrakāvyavivṛtiḥ nirmāti nārāyaṇaḥ || 4 ||
praṇamya śaṃkaraṃ somam anantaṃ śrīpatiṃ samam ||
kurve nāmnā naiṣadhīyaprakāśaṃ suhṛdāṃ mude || 5 ||
cikīrṣitasya nirvidhnsamāptyarthaṃ śiṣṭācārapariprāptam āśīrnamaskriyāvastu⟨ni⟩nirdeśo vāpi tanmukham iti maṃgalācaraṇaṃ karttavyam iti
graṃthakṛc chrīharṣanāmā kaviḥ gūḍhaṃ savījaṃ raghunāthābhīṣṭadevatānamaskārarūpaṃ maṃgalam ācarati || anye tu
viśiṣṭavstunirdeśalakṣaṇaṃ maṃgalam ity āhuḥ || ||
...
jvala ity atra jvalati kasaṃ tebhyo ṇa iti ṇasya pākṣitatvāt pacādyac.asya mahākāvyatvaṃ. sargavaṃdo mahākāvyam iti lakṣaṇāt. nāyakaś
cātra dhīralitaḥ | niściṃto dhīralitaḥ kalāsaktaḥ ukhīmṛdur iti lakṣaṇāt || rasañ cātra śṛṃgāraḥ sa
dvividhaḥ | saṃbhgaśṛṃgāro vipralaṃbhaśṛṃgāraś ca. apare rasāḥ | aṃgabhūtāḥ | evaṃ sarvata. asmin sarge
ittham amum iti yāvad vaṃśasthavṛttam || 1 || (fol. 1v1–3r8)
«End of the root text»
bhramaṇarayavikīrṇaṃ svarṇabhāsā khagena
kvacana patanayagyaṃ deśam anviṣyatādhaḥ ||
mukhavidhumadasīyaṃ sevituṃ laṃvamānaḥ
śaśiparidhir ivordhvaṃ maṃ || 108 ||
anubhavati śacīsyaṃ sādyatācīmukhābhir
na sahacarībhir nandanānandam uccaiḥ ||
iti matir udayāsītyakṣiṇaḥ prekṣabhai(!)mī
vipinabhuvisakhībhiḥ sārddham āvaddhakelim || 109 ||
śrīharṣe kavirājarājimukuṭālaṃkārahīraḥ sutaṃ
śrīhīraḥ suṣuve jiteṃdriya(!) ca yaṃ mā(!) ma+devīṃ ca yam ||
dvaitīyīkatayā mito <nowiki>[ʼ]yam agamat tasya pravaṃdhe mahā.</nowiki>
kāvye vāruṇiṃ naiṣadhīyacarite sargo nisargojvalaḥ || (fol. 35r5–36v3)
«End of the root text»
nandatā ʼʼnandanaṃdavane krīḍāṃ nānubhavati ||
etatkrīḍāsukhaṃ śacyā api nāstītyarthaḥ || tato ʼpīyam adhiketi bhāvaḥ || nānubhavati. api tu saiveyaṃ kiṃ
naṃdanānaṃdam anubhavatīti || bhaimī tatsakhīvanānāṃ śacīghṛtācīnandanaiḥ sāmyaṃ sahacarīyacādau carad iti pāthād ḍitvān
ḍīp || prekṣeti bhainnakartṛkattvāt kānupṛyattau sthitasyetyedhāhāryaṃ kelim iti hrasvaḥ pāṭhaḥ
śrīharṣam iti. pūrvārddhaṃ pūrvavat. dvayoḥ puraṇo dvitīyaḥ || dvitīya eva dvaitīyakaḥ || tīyādīkakusvārthe
vaktavyaḥ || dvaitīyakas tasya bhāvas tattās tayā mito gaṇitaḥ nisargojvalaḥ svabhāvasundaraḥ śeṣaṃ
spaṣṭaṃ || 110 ||
|| 109 || (fol. 35v6–36r2)
Colophon
iti śrīvedaakaropanāmaśrīmannarasiṃhapaṇḍitātmajanārāyaṇabhaṭṭākṛte naiṣadhīyaprakāśe dvitīyaḥ sargaḥ samāptim
agamat || || (fol. 34r3–5)
Microfilm Details
Reel No. B 0316/4
Date of Filming 09-07-1972
Exposures 105
Used Copy Kathmandu
Type of Film positive
Catalogued by AP
Date 10-06-2009
Bibliography