D 33-1 Abhīṣṭārthasaṃpādikā
Manuscript culture infobox
Filmed in: D 33/1
Title: Śiśupālavadha
Dimensions: 30.5 x 5.5 cm x 164 folios
Material: palm-leaf
Condition:
Scripts: Devanagari; Newari
Languages: Sanskrit
Subjects: Kāvya
Date:
Acc No.:
Remarks:
Reel No. D 33-1
Title Abhīṣṭārthasaṃpādikā
Remarks commentary on Śiśupālavadha
Author Dhīrapāla
Subject Kāvya
Language Sanskrit
Text Features According to the colophon this commentary is a condensed version of Vallabhadeva's commentary.
Manuscript Details
Script Newari
Material palm-leaf
State incomplete
Size 30.5 x 5.5 cm
Binding Hole 1, left of the centre
Folios 163
Lines per Folio 6
Foliation figures in the left margins of the verso
Scribe Dāmodara
Place of Copying Nayapāla
Donor Amogha
Place of Deposite Kathmandu
Manuscript Features
Missing folios: 160, 212-271
Extant folios: 150-159, 161-313
Excerpts
Beginning
tukād animiṣanetraḥ kiṃ cid goṣṭyādikaṃ vīndyate tasyāvaśyam eva nidrayā 'nimiṣadṛṣṭinī netre ghūrṇṇete | rāgiṇām iti pumān striyety ekaśeṣaḥ || ||
vika || eṣa vāto maṃdaṃ vāti | kīdṛśaḥ phullapadmāmodatvād bhramarapaṃktīr ākulīkurvvan | tathā madamadanāsyāṃ | mādyaṃto hṛṣyaṃto yauvanoddāmās taruṇyo nirucchaṃkhalā yāḥ kāminyas tāsāṃ yaḥ suratakelis tatra yā avicārya pravṛttis tayā yaḥ khedas tato yaḥ svedas tasya yo virāmas tatra caturaḥ | nidhuvanaśramagharmmitakāminīsevānipuṇa ity arthaḥ | kathaṃ vāti | surabhitamakaraṃdaṃ | mādhuryavanmārutavahanavaśād vikramarasaḥ sugaṃdhir bhavati | kavalitamakaraṃdam iti pāṭhe kavalitaṃ grastaṃ garbhīkṛtam iti yāvat | tathā mṛdu || ||
luli || etā vāravilāsinyo rājaveśmabhyo nissaraṃti | rajanaya iva | rātrayo pi gacchaṃtīty arthaḥ | tayoḥ śleṣaḥ | kīdṛśyo vilāsinyaḥ | lulitāni mṛditāni kaṃ prāṇi vā nayanāny eva tārakā yāsāṃ tāḥ | tathā jāgaryāvaśāt kṛśaṃ vaktram eva iṃdubiṃbaṃ yāsāṃ tāḥ | tathā nidrayā klāṃtāni nīlotpalānīva anhrīṇi yāsāṃ tāḥ tathā kārṣṇyāt timiram iva tamaskalyānulaṃbamānān keśapāśān kavarīr ddadhānāḥ | etc. (fol. 150r1-6)
Sub-Colophons
iti dhīrapālaviracitāyāṃ śiśupālavadhasāraṭīkāyām abhīṣṭārthasaṃpādikākhyāyāṃ dvādaśaḥ sarggaḥ || || (fol. 177r2)
iti vallabharacitāyāṃ sāraṭīkāyāṃ dhīrapālasaṃkṣiptāyām abhīṣṭārthasaṃpādikākhyāyām aṣṭādaśaḥ sarggaḥ || || (fol. 274v1)
iti dhīrapālaracitāyāṃ śiśupālavadhasāra‥‥saṭīkāyām abhīṣṭārthasaṃpādikākhyāyāṃ paṃcadaśaḥ sarggaḥ || || (fol. 230v1)
dhīrapālaviracitāyāṃ śiśupālavadhasāraṭīkāyāṃ abhīṣṭārthasaṃpādikākhyāyāṃ saptadaśaḥ sarggaḥ || || (fol. 260v1-2)
dhīrapālaracitaṭīkāyām abhīṣṭārthasaṃpādikākhyāyām ekānnaviṃśatitamaḥ(!) sarggaḥ || || (fol. 298r6-298v1)
End
śrīśa || tasya dattakasyātmajo 'patyaṃ | ada etat kāvyaṃ | śiśupālavadha ity abhidhānaṃ nāma yasya tat śiśupālavadhābhidhānaṃ vyaracayat | kim arthaṃ | sukavīnāṃ | vararucisubaṃdhukālidāsabhāravibhaṭṭabāṇamayūrādīnāṃ yā kīrttir yaśas tatra yā durāśā durabhilāṣaṃ --- lipsayety arthaḥ | duṣṭatvaṃ tv āśāyā na tv alpabuddhitvena sukavikīrttir aprāpyatvāt | yad uktaṃ |
maṃdaḥ kaviyaśaḥprepsur ggamiṣyāmy upahāsyatāṃ |
prāṃśugamye phale lobhād udbāhur iva vāmanaḥ |
kīdṛk kāvyaṃ | śrīr ity ayaṃ śabdo maṃgalavācakaṃ ramyaṃ sarggāṇāṃ samāptau lakṣma cihnaṃ yasya tat śrīśabdaraṃyaṃ | bhagavato lakṣmīpater nnārāyaṇasya yac caritaṃ ceṣṭitaṃ tasya kīrttanaṃ varṇṇanaṃ tanmātreṇa cāru manoharaṃ | na tv alaṃkārād ity anauddhatyakathanaṃ | bhaṃgyante(?) sarvve 'tra kāvyaguṇāḥ saṃtīty uktaṃ bhavati | śrīr ity ayaṃ śabdaḥ śrīśabdaḥ | mayūravyaṃsakāditvāt samāsaḥ | yadi vā śrīś cāsau śabdaś ceti śrīśabdaḥ || --- kīrttanamātram ity astapadena vigrahaḥ | supsupeti samāsaḥ | vasaṃtatilakaṃ vṛttaṃ | tadānto(?) madhyamo laṃkāraḥ || ||
[[śrīśabdaramyakṛtasarggasamāptilakṣma lakṣmīpateś caritakīrttanamātracāru |
tasyātmajaḥ sva(!)<ref name="ftn1">The akṣara yu is added beneath the line.</ref>kavikīrttidurāśayādaḥ kāvyaṃ vyadhatta śiśupālavadhābhirāmaṃ || ||]]<ref name="ftn2">The stanza was added by a later hand in the lower margin of 312v.</ref> (fol. 312v1-6)
<references/>
Colophon
iti śiśupālavadhavallabhakṛtasāraṭīkāyāṃ dhīrapālasaṃkṣiptāyām abhīṣṭārthasaṃpādikākhyāyāṃ viṃśatitamaḥ sarggaḥ samāptaḥ || || nayapāle paṇḍitaśrīamoghena svārthaṃ pustakam idaṃ likhāpitaṃ | likhitaṃ śrīdāmodaradvijeneti || (fol. 312v6-313r1)
Microfilm Details
Reel No. D 33/1
Date of Filming 27-02-1976
Used Copy Berlin
Type of Film negative
Catalogued by AM
Date 05-08-2009